Testy dymne, często nazywane „testami weryfikacji kompilacji” (ang. build verification tests), stanowią istotny element w cyklu życia oprogramowania. Ich głównym zadaniem jest sprawdzenie, czy podstawowe funkcje systemu działają prawidłowo po wprowadzeniu nowych zmian lub aktualizacji. Testy te są zazwyczaj proste, szybkie do wykonania i mają na celu wychwycenie najbardziej oczywistych defektów, które mogłyby uniemożliwić dalsze testy lub użytkowanie oprogramowania.

Charakterystyka Testów Dymnych (Smoke Test)

Podstawowa weryfikacja funkcjonalności: Testy dymne skupiają się na weryfikacji kluczowych funkcji oprogramowania. Nie wchodzą w głębokie szczegóły systemu, lecz sprawdzają, czy podstawowe operacje, takie jak logowanie, ładowanie głównych ekranów czy komunikacja z bazą danych, są możliwe do wykonania.

• Szybkość i efektywność: Ze względu na swoją prostotę, testy dymne są zazwyczaj szybkie w wykonaniu. Ich cel to zapewnienie szybkiej informacji zwrotnej zespołowi programistycznemu na wczesnym etapie procesu wdrożenia zmian.
• Wczesne wykrywanie błędów: Testy dymne pozwalają na szybkie wykrycie krytycznych błędów, które mogą znacząco wpływać na działanie systemu. Wykrycie takich błędów na wczesnym etapie pozwala na ich szybką naprawę i uniknięcie długotrwałych problemów w przyszłości.
• Znaczenie w procesie ciągłej integracji: Testy dymne są kluczowym elementem w procesie ciągłej integracji (CI). W środowiskach, gdzie kod jest często aktualizowany i wdrażany, testy dymne zapewniają, że każda nowa wersja oprogramowania jest stabilna i gotowa do dalszych etapów testowania. Dzięki temu, zespoły mogą szybko reagować na problemy i utrzymywać wysoką jakość kodu.

Praktyczne wykorzystanie

• Automatyzacja: W wielu projektach testy dymne są automatyzowane, co pozwala na ich uruchamianie za każdym razem, gdy nowy kod jest wdrażany do repozytorium. Automatyzacja tych testów znacząco zwiększa ich efektywność i pozwala na szybką weryfikację zmian.
• Narzędzia i technologie: Do przeprowadzania testów dymnych wykorzystuje się różnorodne narzędzia testowe, takie jak Selenium dla aplikacji webowych czy Appium dla aplikacji mobilnych. Ważne jest, aby testy były proste w utrzymaniu i aktualizacji, ponieważ często są one uruchamiane.

Cele Smoke Testów

Głównym celem smoke testów jest sprawdzenie, czy aplikacja ma podstawowe funkcje i działa zgodnie z oczekiwaniami. Chociaż test ten nie jest wnikliwy, ma na celu wykrycie najbardziej oczywistych problemów i usterek w oprogramowaniu.

Testy dymne ma na celu zapewnienie, że aplikacja nie ma poważnych problemów, które mogłyby uniemożliwić dalsze testowanie. Dzięki temu możemy zaoszczędzić czas i zasoby, unikając przeprowadzania bardziej zaawansowanych testów na aplikacji, która nie jest gotowa do dalszego sprawdzania.

Proces i metodyka testów dymnych

Smoke testy można przeprowadzić na różne sposoby, w zależności od potrzeb i charakterystyki aplikacji. Jednak ogólnie przyjęty proces składa się z kilku kroków.

Pierwszym krokiem jest przygotowanie środowiska testowego, w którym będziemy przeprowadzać testy. Następnie uruchamiamy aplikację i sprawdzamy, czy podstawowe funkcje działają poprawnie. Jeśli wszystko przebiega zgodnie z oczekiwaniami, testy dymne są uznawane za zakończone sukcesem.

Ważne jest, aby te testy był przeprowadzane po każdej aktualizacji lub zmianie w aplikacji. Dzięki temu możemy upewnić się, że żadna z tych zmian nie spowodowała poważnych problemów w działaniu aplikacji.

Wprowadzenie do Testów Sanity

Testy sanity, znane również jako testy poprawności (ang. validation tests), są bardziej szczegółową formą testowania, stosowaną po testach dymnych. Mają one za zadanie dokładniejszą weryfikację określonych funkcji aplikacji, aby upewnić się, że działają one zgodnie z oczekiwaniami i zdefiniowanymi wymaganiami. Testy sanity skupiają się na sprawdzeniu, czy po wprowadzeniu zmian lub poprawek, aplikacja nadal działa prawidłowo i jest gotowa do dalszych etapów testowania lub wdrożenia.

Cele Sanity testów

• Weryfikacja kluczowych funkcji: Testy sanity koncentrują się na sprawdzeniu, czy podstawowe i najważniejsze funkcje aplikacji działają poprawnie. Nie są to testy wyczerpujące, lecz mają na celu potwierdzenie, że po zmianach, aplikacja nadal spełnia swoje podstawowe zadania.
• Ocena przydatności aplikacji: Celem testów sanity jest zapewnienie, że aplikacja jest funkcjonalna i przydatna dla użytkownika. Sprawdzają one, czy aplikacja nie zawiera krytycznych błędów, które mogłyby negatywnie wpłynąć na doświadczenia użytkownika.
• Oszczędność czasu i zasobów: Testy sanity pozwalają na szybką weryfikację poprawności aplikacji, co jest szczególnie ważne w przypadku częstych aktualizacji lub drobnych zmian w oprogramowaniu.

Proces i metodyka sanity testów

• Przygotowanie środowiska testowego: Przed przystąpieniem do testów sanity należy przygotować środowisko, które odzwierciedla realne warunki użytkowania aplikacji.
• Selektywne testowanie: Testy sanity nie są tak wyczerpujące jak testy regresyjne. Zamiast tego skupiają się na wybranych, kluczowych obszarach aplikacji, które mogły zostać dotknięte ostatnimi zmianami.
• Wykrywanie ukrytych problemów: Testy sanity pomagają wykryć subtelne błędy lub problemy, które mogły zostać przeoczone podczas testów dymnych, ale mogą mieć znaczący wpływ na działanie aplikacji.
• Sekwencja testów: Zwykle przeprowadza się je po testach dymnych, aby upewnić się, że aplikacja jest stabilna i gotowa na bardziej szczegółowe testowanie.
• Ocena gotowości aplikacji: Testy sanity pomagają określić, czy aplikacja jest gotowa do dalszych etapów testowania lub wdrożenia do produkcji.

Różnice między Testami Dymnymi a Testami Sanity

Testy dymne (Smoke Tests) i testy sanity (Sanity Tests) są kluczowymi elementami procesu testowania oprogramowania, ale służą różnym celom i mają odmienne charakterystyki. Poniżej przedstawiam szczegółowe porównanie tych dwóch rodzajów testów:

Cel Testowania

• Smoke testy: Mają na celu szybką weryfikację, czy po wprowadzeniu nowego buildu oprogramowania, podstawowe funkcje działają i czy system jest stabilny do dalszego testowania. Są jak pierwsza ocena zdrowia oprogramowania.
• Sanity testy: Skupiają się na sprawdzaniu szczegółowych funkcji oprogramowania po wprowadzeniu zmian w określonych obszarach. Celem jest potwierdzenie, że wprowadzone modyfikacje działają zgodnie z oczekiwaniami.

Zakres Testowania

• Smoke testy: Ograniczają się do podstawowych, kluczowych funkcji systemu. Nie wnikają w szczegóły i nie są szczegółowe.
• Sanity testy: Są bardziej szczegółowe niż testy dymne i koncentrują się na określonych funkcjonalnościach, które zostały zmienione lub które są krytyczne dla danego wydania.

Głębokość Testowania

• Smoke testy: Powierzchowne, mają na celu szybką weryfikację działania systemu.
• Sanity testy: Bardziej szczegółowe, skoncentrowane na konkretnych aspektach systemu, szczególnie tych, które uległy ostatnio zmianie.

Czasochłonność

• Smoke testy: Zazwyczaj są szybkie w wykonaniu, ponieważ obejmują tylko kluczowe funkcje systemu.
• Sanity testy Mogą zająć więcej czasu niż testy dymne ze względu na ich szczegółowość.

Automatyzacja

• Smoke testy: Często są w pełni zautomatyzowane, aby szybko ocenić stabilność buildu.
• Sanity testy: Mogą być zarówno zautomatyzowane, jak i ręczne, w zależności od specyfiki testowanych funkcji i wymagań projektu.

Częstotliwość Wykonywania

• Smoke testy: Przeprowadzane są za każdym razem, gdy tworzony jest nowy build oprogramowania.
• Sanity testy: Wykonywane są po testach dymnych, gdy wymagane są bardziej szczegółowe testy w określonych obszarach.

Kontekst w Cyklu Życia Oprogramowania

• Smoke testy: Zwykle są pierwszym krokiem w testowaniu oprogramowania po wdrożeniu nowego buildu.
• Sanity testy: Przeprowadzane są na późniejszym etapie, często po testach dymnych, aby potwierdzić szczegółowe aspekty funkcjonalności przed dalszym testowaniem.

Podsumowanie

Testy dymne i testy sanity różnią się zakresem, głębokością i celami testowania. Testy dymne są jak szybkie sprawdzenie, czy system „w ogóle działa”, podczas gdy testy sanity to bardziej szczegółowa weryfikacja określonych aspektów oprogramowania po dokonaniu zmian. Oba typy testów są ważne w procesie zapewniania jakości oprogramowania i uzupełniają się, zapewniając kompleksowe podejście do testowania.