Międzynarodowa Rada ds. Testowania Oprogramowania (ISTQB) regularnie aktualizuje swoje programy certyfikacyjne, aby dostosować je do ewoluującego krajobrazu testowania oprogramowania i nowych technologii. Przejście z wersji 3.1 na najnowszą wersję 4.0 ISTQB Foundation Level jest istotnym momentem, który odzwierciedla te zmiany i wprowadza nowe koncepty oraz aktualizacje mające na celu lepsze przygotowanie testerów oprogramowania do wyzwań współczesnych projektów IT. Poniżej postaram się przedstawić kluczowe zmiany i aktualizacje wprowadzone w wersji 4.0.

​

Zaktualizowane obszary wiedzy

Aktualizacja do wersji 4.0 ISTQB Foundation Level przynosi istotne zmiany w zakresie obszarów wiedzy, odzwierciedlając rosnące znaczenie nowych technologii, metodologii oraz praktyk w dziedzinie testowania oprogramowania. Oto szczegółowe omówienie najważniejszych aktualizacji w obszarach wiedzy:

• Wzmocnienie nauki na temat metod Agile i DevOps

W odpowiedzi na rosnące przyjęcie metodyk Agile i praktyk DevOps w branży oprogramowania, ISTQB 4.0 zdecydowanie poszerza zakres wiedzy na temat tych metodologii. Testowanie w środowiskach Agile wymaga od testerów zrozumienia krótkich cykli iteracyjnych, ciągłej komunikacji z zespołem i adaptacji do zmieniających się wymagań. Podobnie, zrozumienie DevOps i jego wpływu na cykl życia oprogramowania, w tym praktyki ciągłej integracji (CI) i ciągłego dostarczania (CD), staje się kluczowe dla współczesnych testerów.

• Rozszerzenie wiedzy na temat testowania w chmurze

Testowanie w chmurze staje się coraz bardziej powszechne, a wersja 4.0 ISTQB Foundation Level rozszerza materiał na temat strategii, narzędzi i wyzwań związanych z testowaniem aplikacji w środowiskach chmurowych. Wprowadza to testerów w świat usług chmurowych (IaaS, PaaS, SaaS) i uczy, jak wykorzystać te technologie do efektywnego testowania.

• Zwiększony nacisk na testowanie automatyczne

Automatyzacja testów zyskuje na znaczeniu w szybkich cyklach wytwórczych, oferując oszczędności czasu i zwiększoną efektywność. ISTQB 4.0 kładzie większy nacisk na umiejętności związane z projektowaniem, implementacją i utrzymaniem testów automatycznych, w tym na zrozumienie narzędzi do automatyzacji i ich zastosowania w różnych scenariuszach testowych.

• Podkreślenie znaczenia testowania bezpieczeństwa i wydajności

W obliczu rosnących zagrożeń cyberbezpieczeństwa oraz oczekiwań użytkowników dotyczących wydajności aplikacji, ISTQB 4.0 znacznie rozszerza zakres wiedzy na temat testowania bezpieczeństwa i testowania wydajności. Testerzy uczą się identyfikować potencjalne słabości bezpieczeństwa oraz testować i oceniać wydajność aplikacji pod kątem czasu odpowiedzi, przepustowości i skali.

• Aktualizacja do nowych technologii

Nowa wersja programu ISTQB uwzględnia również najnowsze technologie, takie jak konteneryzacja, mikrousługi, blockchain, Internet Rzeczy (IoT), i sztuczna inteligencja (AI), dostarczając testerom wiedzy na temat testowania tych nowoczesnych architektur i aplikacji.

Skupienie na umiejętnościach miękkich

W najnowszej wersji 4.0 ISTQB Foundation Level położono znaczący nacisk na umiejętności miękkie, które są nieodzowne w pracy każdego testera oprogramowania. W dynamicznie zmieniającym się środowisku technologicznym, umiejętności techniczne są bez wątpienia kluczowe, jednak równie ważne stają się umiejętności miękkie, które umożliwiają skuteczną współpracę, komunikację i rozwiązywanie problemów. Oto główne obszary, na które ISTQB 4.0 kładzie szczególny nacisk w kontekście umiejętności miękkich:

• Komunikacja

Testerzy muszą efektywnie komunikować znalezione błędy, wyniki testów i zalecenia zarówno zespołowi technicznemu, jak i interesariuszom biznesowym, którzy mogą nie posiadać głębokiej wiedzy technicznej. ISTQB 4.0 podkreśla znaczenie jasnego i zrozumiałego przekazu, zdolności do słuchania oraz umiejętności negocjacyjnych, które są niezbędne w codziennej pracy testera.

• Praca zespołowa

Projekty IT są realizowane w zespołach, gdzie każdy członek wnosi unikalne umiejętności i perspektywy. ISTQB 4.0 zwraca uwagę na zdolność do pracy w zespole, w tym na współpracę, dzielenie się wiedzą, wsparcie kolegów oraz budowanie pozytywnych relacji, co przekłada się na efektywność i jakość pracy.

• Krytyczne myślenie i rozwiązywanie problemów

Testerzy często stają przed skomplikowanymi problemami, które wymagają nie tylko technicznej wiedzy, ale również zdolności do analitycznego myślenia i kreatywnego rozwiązywania problemów. ISTQB 4.0 akcentuje potrzebę krytycznego myślenia, umiejętności analizy i syntezowania informacji oraz zdolności do identyfikacji przyczyn problemów i proponowania skutecznych rozwiązań.

• Adaptacja i uczenie się

W świecie technologii, który nieustannie się zmienia, zdolność do szybkiego uczenia się i adaptacji do nowych narzędzi, technologii i metodologii jest kluczowa. ISTQB 4.0 podkreśla znaczenie ciągłego rozwoju osobistego, otwartości na nowe pomysły oraz zdolności do samodzielnego poszerzania wiedzy i umiejętności.

• Zarządzanie czasem i organizacja pracy

Efektywne zarządzanie czasem i umiejętność organizacji własnej pracy są niezbędne, aby sprostać często wymagającym terminom i priorytetom w projektach IT. ISTQB 4.0 zwraca uwagę na konieczność planowania, ustalania priorytetów oraz efektywnego zarządzania zadaniami i zasobami.

• Etyka zawodowa

W kontekście rosnącej uwagi na bezpieczeństwo danych i prywatność, ISTQB 4.0 podkreśla znaczenie etyki zawodowej, w tym uczciwości, odpowiedzialności oraz poszanowania prywatności i praw użytkowników.

Aktualizacja terminologii

Aktualizacja terminologii w najnowszej wersji 4.0 ISTQB Foundation Level odzwierciedla zmiany zachodzące w branży testowania oprogramowania i dostosowuje język używany przez testerów do współczesnych standardów i praktyk. Zmiany terminologiczne mają na celu ułatwienie komunikacji wewnątrz zespołów projektowych, a także między testerami a innymi interesariuszami projektów IT. Oto niektóre z kluczowych aktualizacji terminologii, które zostały wprowadzone:

• Od „Testowania oprogramowania” do „Zapewniania jakości oprogramowania”

Ta zmiana terminologii podkreśla ewolucję roli testerów z koncentracji wyłącznie na identyfikacji błędów do szerokiego zakresu działań mających na celu zapewnienie wysokiej jakości produktu końcowego. Jest to odzwierciedlenie przesunięcia focusu od testowania jako oddzielnej czynności do integralnej części procesu zapewniania jakości w cyklu życia oprogramowania.

• „Zwinne testowanie” zamiast „Testowanie w metodykach zwinnych”

Zaktualizowana terminologia lepiej odzwierciedla aktywną rolę testerów w zwinnych metodologiach pracy, podkreślając, że testowanie jest nieodłączną częścią zwinnych procesów, a nie tylko dodatkową aktywnością wykonywaną w ramach tych procesów. To podkreśla integrację praktyk testowych z cyklem rozwoju oprogramowania Agile.

• „Automatyzacja testów” zamiast „Testowanie automatyczne”

Ta zmiana terminologiczna kładzie nacisk na proces tworzenia, utrzymania i wykonywania automatycznych skryptów testowych jako środek do zwiększenia efektywności i skuteczności testów, a nie tylko na samo wykonywanie testów w sposób automatyczny. Jest to ważne rozróżnienie, które podkreśla aktywny udział testerów w procesie automatyzacji.

• „Bezpieczeństwo oprogramowania” zamiast „Testowanie bezpieczeństwa”

Zmiana ta odzwierciedla rozszerzenie zakresu działań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa oprogramowania, które obejmuje nie tylko identyfikację słabości za pomocą testów, ale również projektowanie oprogramowania z myślą o bezpieczeństwie, analizę ryzyka i wdrażanie praktyk bezpieczeństwa na wszystkich etapach cyklu życia oprogramowania.

• „Testowanie wydajności” zamiast „Testowanie obciążenia”

Aktualizacja ta odzwierciedla rozszerzenie pojęcia testowania wydajności, aby obejmować różne aspekty wydajności oprogramowania, w tym czas odpowiedzi, przepustowość, skalowalność i stabilność, a nie tylko zdolność aplikacji do radzenia sobie z określonym obciążeniem.

• „Odpowiedzialność etyczna” zamiast „Zasady etyczne”

Ten zaktualizowany termin podkreśla, że etyka w testowaniu oprogramowania jest nie tylko zbiorem zasad do przestrzegania, ale również osobistą odpowiedzialnością każdego testera, który powinien podejmować decyzje i działać w sposób świadomy i odpowiedzialny.

Lepsze dopasowanie do rzeczywistych scenariuszy

W najnowszej wersji 4.0 ISTQB Foundation Level, jedną z kluczowych aktualizacji jest lepsze dopasowanie materiału szkoleniowego do rzeczywistych scenariuszy, z którymi testerzy mogą się spotkać w swojej pracy. Ta zmiana ma na celu nie tylko dostarczenie testerom solidnych podstaw teoretycznych, ale również zapewnienie im narzędzi i umiejętności praktycznych, które będą mogli bezpośrednio zastosować w codziennych zadaniach. Oto jak najnowsza wersja programu certyfikacyjnego ISTQB stara się osiągnąć to dopasowanie:

• Zwiększenie liczby studiów przypadków i scenariuszy praktycznych

ISTQB 4.0 wprowadza więcej studiów przypadków i scenariuszy praktycznych, które ilustrują, jak różne techniki testowania mogą być stosowane w konkretnych sytuacjach projektowych. Dzięki temu uczestnicy kursów mogą lepiej zrozumieć, jak teoria testowania przekłada się na działania w rzeczywistych projektach oprogramowania.

• Integracja z nowoczesnymi metodologiami rozwoju

Nowa wersja programu certyfikacyjnego kładzie większy nacisk na integrację testowania z nowoczesnymi metodologiami rozwoju oprogramowania, takimi jak Agile, DevOps i Continuous Delivery. Dostosowując treści szkoleniowe do tych metodologii, ISTQB 4.0 pokazuje, jak testowanie może być skutecznie włączone w ciągły proces dostarczania wartości dla klienta, podkreślając praktyczne aspekty testowania w szybkich cyklach iteracyjnych i automatyzacji.

• Uwzględnienie testowania w kontekście technologicznym

Nowa wersja programu uwzględnia także testowanie w kontekście najnowszych technologii, takich jak aplikacje webowe i mobilne, chmura, mikrousługi, IoT (Internet rzeczy) oraz AI (sztuczna inteligencja). Poprzez dostosowanie przykładów i scenariuszy do tych technologii, ISTQB 4.0 zapewnia testerom wiedzę praktyczną, która jest bezpośrednio stosowalna w projektach wykorzystujących najnowsze innowacje technologiczne.

• Podkreślenie znaczenia testowania bezpieczeństwa i wydajności

W odpowiedzi na rosnące znaczenie bezpieczeństwa oprogramowania i oczekiwania dotyczące wydajności aplikacji, ISTQB 4.0 zawiera rozszerzone informacje na temat testowania bezpieczeństwa i wydajności. Przedstawiając realistyczne scenariusze, w których te aspekty są kluczowe, program pomaga testerom zrozumieć, jak identyfikować i łagodzić potencjalne zagrożenia, a także jak oceniać aplikacje pod kątem ich wydajności.

• Nacisk na rozwiązywanie problemów i myślenie krytyczne

W nowej wersji programu ISTQB zwiększono nacisk na rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów i myślenia krytycznego. Przez zaprezentowanie scenariuszy wymagających analizy sytuacji, identyfikacji potencjalnych problemów i proponowania rozwiązań, testerzy są zachęcani do aktywnego myślenia i stosowania zdobytej wiedzy w praktyce.

Zwiększony nacisk na etykę

W najnowszej wersji 4.0 ISTQB Foundation Level, zwiększony nacisk na etykę podkreśla rosnące znaczenie odpowiedzialności i etycznych rozważań w dziedzinie testowania oprogramowania. W erze, gdy oprogramowanie odgrywa kluczową rolę w codziennym życiu i biznesie, testerzy oprogramowania muszą być świadomi nie tylko technicznych aspektów swojej pracy, ale również etycznych implikacji swoich działań. Oto kluczowe elementy, na które ISTQB 4.0 kładzie nacisk w kontekście etyki:

• Etyczne standardy w testowaniu oprogramowania

ISTQB 4.0 wprowadza wyraźne wytyczne dotyczące etycznych standardów w testowaniu oprogramowania, podkreślając potrzebę uczciwości, integralności i profesjonalizmu. Testery są zachęcane do przestrzegania najwyższych standardów etycznych, co obejmuje uczciwe raportowanie wyników testów, ochronę poufności danych testowanych systemów oraz unikanie jakichkolwiek działań, które mogłyby wprowadzić stronniczość lub fałszywe informacje.

• Odpowiedzialność za jakość i bezpieczeństwo

Nowa wersja programu ISTQB podkreśla odpowiedzialność testerów za jakość i bezpieczeństwo oprogramowania. Testery muszą być świadome, że błędy i luki w bezpieczeństwie mogą mieć poważne konsekwencje dla użytkowników końcowych oraz dla organizacji. Dlatego też, ISTQB 4.0 zwraca uwagę na znaczenie dokładnego testowania i identyfikowania potencjalnych zagrożeń, aby zapewnić, że oprogramowanie jest jak najbezpieczniejsze przed wprowadzeniem na rynek.

• Poszanowanie prywatności i ochrony danych

W dobie rosnącej świadomości na temat prywatności danych, ISTQB 4.0 zwraca szczególną uwagę na potrzebę ochrony danych osobowych i poufnych informacji. Testery są zachęcane do zapewnienia, że praktyki testowe są zgodne z obowiązującymi przepisami o ochronie danych, takimi jak GDPR, oraz do stosowania metod ochrony danych, takich jak anonimizacja, podczas testowania aplikacji.

• Promowanie zrównoważonego rozwoju

ISTQB 4.0 wprowadza również koncepcję promowania zrównoważonego rozwoju poprzez praktyki testowe. Testery są zachęcane do rozważania wpływu oprogramowania na środowisko, społeczeństwo i ekonomię, i do dążenia do minimalizacji negatywnego wpływu technologii, promując jednocześnie pozytywne zmiany.

• Znaczenie ciągłego rozwoju etycznego

Program certyfikacyjny podkreśla również znaczenie ciągłego rozwoju w zakresie świadomości i zrozumienia kwestii etycznych. Testery są zachęcane do regularnego doskonalenia swojej wiedzy na temat etycznych aspektów testowania oprogramowania oraz do udziału w dyskusjach i szkoleniach na temat etyki w technologii.

Podsumowując, zwiększony nacisk na etykę w ISTQB 4.0 odzwierciedla rozumienie, że etyczne podejście do testowania oprogramowania jest niezbędne dla budowania zaufania użytkowników, zapewnienia bezpieczeństwa danych i ochrony prywatności, a także dla promowania pozytywnego wpływu technologii na społeczeństwo. Poprzez włączenie etyki do podstawowego szkolenia testerów, ISTQB 4.0 przyczynia się do podnoszenia standardów zawodowych i promowania odpowiedzialności w branży IT.