Czym są testy akceptacyjne?

Ważna rola testów akceptacyjnych

Już na samym początku warto zwrócić uwagę na to, że testy akceptacyjne pełnią bardzo ważną rolę w procesie powstawania każdej aplikacji, systemu. Bez dokładnego przeanalizowania punktów, które zostały wymienione poniżej, żadne oprogramowania nie powinno być wypuszczone na szeroki rynek. Testowanie akceptacyjne powinno dostarczyć informacje pozwalające ocenić gotowość systemu do wdrożenia i użytkowania przez klienta / użytkownika końcowego.

Warto już teraz wspomnieć o tym, że w przypadku gdy któraś ze składowych testów akceptacyjnych nie będzie zgodna z planem i oczekiwaniami klienta, ma on pełne prawo do tego, by nie zapłacić za wykonanie danej usługi i wymagać od wykonawcy dostarczenia odpowiednich poprawek. Wykonawcom oczywiście zależy na tym, by klient finalnie odebrał produkt i był z niego zadowolony, dlatego proces developmentu trwa, aż uda się sprawić, że dzięki poprawkom dany produkt będzie spełniał postawione przed nim wymagania klienta.

Wykorzystanie testów akceptacyjnych

Testy akceptacyjne to zwykle ostatnia faza, która ma miejsce w przypadku procesu testowania oprogramowania. Zaliczana jest jako technika testowania czarnoskrzynkowego. Wykonuje się ją na samym końcu przez użytkowników końcowych lub profesjonalnych testerów, którzy mają na celu sprawdzenie funkcjonalności danej aplikacji. Muszą oni upewnić się, czy jest ona w pełni sprawna, spełnia wymagania i nadaje się do akceptacji. Jest to etap na podjęcie decyzji odnośnie tego, czy dany produkt może ukazać się na rynku, czy też należy zlecić dodatkowe prace usprawniające oprogramowanie (bądź w krytycznych sytuacjach całkowicie zrezygnować z dalszych prac nad oprogramowaniem). Testy akceptacyjne są przeprowadzane po zakończeniu testowania systemowego oraz przed udostępnieniem produktu do użytku klientów końcowych.

Kryteria i rodzaje testów akceptacyjnych

Testy akceptacyjne są oparte na kryteriach akceptacji, takich jak:

– dostępność,

– wydajność,

– dokumentacja,

– poprawność i  kompletność funkcjonalności,

– możliwość instalacji i aktualizacji,

– skalowalność,

– integralność danych i konwersja,

– użyteczność.

Wśród testów akceptacyjnych wyróżniamy następujące rodzaje:

– Testowanie akceptacji użytkownika

Celem jest weryfikacja, czy dane oprogramowanie spełnia początkowe cele, które muszą być zgodne z wymaganiami użytkownika.. Tę formę testowania nazywa się także testowaniem ,,przez użytkownika końcowego”.

– Testy akceptacji biznesowej

Ich zadaniem jest sprawdzenie, czy dany produkt spełnia potrzeby i wymagania biznesowe. Osoby, pracujące w roli testera, wykonujące te testy powinny zdawać sobie sprawę z tego, na co zwracać uwagę, jeśli chodzi o zachowanie użytkownika końcowego. Ich wiedza powinna także opierać się na dobrym rozumieniu biznesu klienta i domeny. Zadaniem tych testów jest skupienie się na aspektach biznesowych.

– Testy akceptacji umowy

Polegają one na sprawdzeniu wszystkich sytuacji, które mogą mieć miejsce w późniejszym terminie. Klient opłaci przygotowanie danej aplikacji tylko w chwili, gdy wszystkie testy wypadną pomyślnie. Będzie oznaczało to, że dana aplikacja spełniła wszystkie stawiane przed nią wymagania i może być oddana do dalszego użytku. Warto wspomnieć także o tym, że w przypadku testów akceptacyjnych umowy warto jest określić jej czas trwania, obszar testowania, okres, warunki płatności.

– Testowanie Akceptacyjne Zgodności

Zadaniem tych testów jest sprawdzenie, czy dany produkt nie narusza zasad, które są ustanowione przez zapisy legislacyjne. Dotyczy to zwłaszcza produktów, które będą dostępne na całym świecie. Dzieje się tak z tego powodu, że różne kraje mają różne zasady, normy, ustawy, które są ustalane przez odpowiednie agencje rządowe. Bywa, że działania niezgodne z zasadami panującymi w danym kraju są niezamierzone. Bez wątpienia mają one jednak spory wpływ na negatywny odbiór danej firmy. Istnieje zależność związana z naruszeniem zasad w danym kraju lub regionie. Wówczas, jeżeli aplikacja zostanie wydana pomimo naruszenia, odpowiedzialny za to będzie dostawca produktu. Przepisy jednoznacznie zakazują opublikowania danej usługi w miejscu, w którym zostały naruszone prawa.

– Operacyjne testy akceptacyjne

W tych testach należy sprawdzić gotowość operacyjną aplikacji tuż przed przekazaniem jej na rynek. Polegają, przede wszystkim, na zaakceptowaniu danego produktu. Ich zadaniem jest głównie testowanie odzysku kompatybilności, niezawodności, konserwacji.

– Testy alfa

Są one wykonywane w środowisku testowym dewelopera oprogramowania. Ich wykonawcami są z kolei osoby spoza organizacji deweloperskiej, np. niezależny zespół testerski, czy też potencjalni lub obecni klienci.

– Testowanie beta

 Są wykonywane już u klienta, przez rzeczywistych użytkowników lub istnieje możliwość testowania produktu przez klientów spoza organizacji deweloperskiej. W tych testach ważną rolą są informacje zwrotne, które są wysyłane przez użytkowników. Dzięki temu wady można wyeliminować już na poziomie produkcji danej usługi przed wypuszczeniem jej na rynek końcowy. Zadaniem testów beta jest ulepszenie produktu, by odbiorca był jeszcze bardziej usatysfakcjonowany z jego korzystania.

Zalety i wady testów akceptacyjnych

Wykonywanie testów akceptacyjnych pozwala znaleźć niedociągnięcia, które zostały pominięte w poprzednich fazach testów. Ich zadaniem jest także sprawdzenie, czy dany produkt został dobrze opracowany. Nie można zapomnieć o tym, jak ważną rolę powinno odgrywać to, by produkt był tym, co faktycznie spełni oczekiwania klientów. Dzięki informacjom zwrotnym z powodzeniem można poprawić efektywność produktu.

Bez wątpienia zaletą testów akceptacyjnych jest pomoc zespołowi projektowemu. Może on bezpośrednio poznać od użytkowników dalsze wymagania oraz niezależne opinie. Ważne jest także to, że klienci są bezpośrednio zaangażowani w proces testowania. Sprawia to, że nabierają z czasem zaufania do jakości aplikacji. Testy akceptacyjne są końcową fazą całego procesu testowego. Ich zadaniem jest sprawdzenie całej funkcjonalności produktu.

Testy akceptacyjne oprócz zalet, posiadają także wady. Są to m.in. sytuacje, w których dany użytkownik powinien mieć choć minimalną wiedzę o danej aplikacji lub produkcie. Bez niej nie będzie mógł w pełni wykorzystać ich potencjału. Bywa, że klienci czasami nie chcą brać udziału w procesie testowania. Warto wspomnieć także o tym, że odsyłanie opinii o danym produkcie może zajmować bardzo dużo czasu. Spowodowane jest to testowaniem aplikacji przez różne osoby, a następnie odczytywaniem i analizowaniem wyników. Dodatkowo opinie mogą różnić się, ponieważ użytkownikami są różne osoby. Należy więc dodatkowo wziąć pod uwagę rozbieżność tych opinii.